Μαρξισμός, κομμουνισμός, αριστερισμός, νεωτερισμός, μετανεωτερισμός, «αφυπνισμός» και γενικά κάθε κοπής «-ισμός» φλογίζουν την ψυχή και το όχι και τόσο αθώο (για να μην πω πονηρό) μυαλό των ακτιβιστών, οι οποίοι όντως πρωτοπορούν σε λόγια, πράξεις και αναγνωρισιμότητα συγκριτικά με τους συντηρητικούς (δεξιούς ή αδιάφορους) και θέλουν να ξεσηκώνουν τις κοινωνίες. Για να επιτύχουν τι; Έναν καλύτερο κόσμο προφανώς (κατ’ αυτούς).
Αν επιχειρήσουμε να σκάψουμε στον πυρήνα του ψυχισμού τους για να ανακαλύψουμε την αιτία για τις ιδέες τους, μάλλον εύκολα θα διαπιστώσουμε ότι ο λογισμός τους αφικνείται από τις σοσιαλιστικές θεωρίες του Μαρξισμού – Λενινισμού.
Τι πρεσβεύει όμως ο μαρξιστικός σοσιαλισμός που τόσο γοητεύει αυτούς που συλλήβδην μας επέβαλλαν να τους ονομάζουμε προοδευτικούς; Ας δούμε συνοπτικά το πόσο αληθής κατέληξε μετά την διακήρυξή του.
Ο μαρξισμός στηρίζεται σε 4 θεμελιώδεις αρχές, δύο απ’ αυτές ηθικής φύσεως και δύο οικονομικές, σύμφωνα με τις αναλύσεις και προβλέψεις του Μαρξ στηριγμένες στον επιστημονικό του σοσιαλισμό και κοινωνική επιστήμη.
- Ο καπιταλισμός είναι εκμεταλλευτικός. Οι πλούσιοι σκλαβώνουν τους φτωχούς. Είναι ανταγωνιστικός και ιμπεριαλιστικός.
- Αντίθετα, ο σοσιαλισμός είναι ανθρωπιστικός και ειρηνιστικός. Οι άνθρωποι δεν ανταγωνίζονται και μοιράζονται ισομερώς τα αγαθά.
- Ο καπιταλισμός είναι λιγότερο παραγωγικός από τον σοσιαλισμό. Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι.
- Η οικονομία του σοσιαλισμού θα γίνει περισσότερο παραγωγική και ευημερούσα.
Ας δούμε συνοπτικά αν και πόσο επαληθεύθηκαν οι μαρξιστικές προβλέψεις για τις 3 διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, εργατική – μεσαία – ανώτερη, ως προς 4 παραμέτρους. Αρχική κατάσταση, μεταβατική κατάσταση, μαρξιστική πρόβλεψη μέλλοντος, σύγχρονη πραγματική κατάσταση.
- Η εργατική τάξη ήταν (την εποχή του Μαρξ) φτωχή και ασθενική, προβλέπονταν ότι θα συνεχιζόταν η εκμετάλλευσή της, θα αύξανε ο πληθυσμός της και τελικά η φτώχεια θα την οδηγούσε στην επανάσταση. Όμως, η ιστορία απέδειξε ότι ο εργατικός πληθυσμός μειώθηκε και το επίπεδο ζωής των εργατών βελτιώθηκε εντυπωσιακά.
- Η μεσαία τάξη είχε ανέσεις αλλά κατά τον Μαρξ ασταθή δομή. Σταδιακά είτε θα έπεφτε στην εργατική τάξη, είτε θα ανελίσσονταν στην ανώτερη. Ο πληθυσμός της προβλέπονταν τελικά να μηδενιστεί. Όμως, η ιστορία απέδειξε ότι ο πληθυσμός της αυξήθηκε εκρηκτικά.
- Η ανώτερη τάξη ήταν πλούσια και ισχυρή, προβλέπονταν να εκμεταλλεύεται χωρίς οίκτο την εργατική αλλά τελικά με την προλεταριακή επανάσταση θα εξαφανίζονταν. Η ιστορία απέδειξε ότι διατηρήθηκε, αυξήθηκε και πλούτισε ακόμα περισσότερο.
Ολες τις παραπάνω λάθος προβλέψεις του μαρξισμού τις έβλεπαν οι θεωρητικοί του και παρόλο που υπομονετικά πρόσβλεπαν ότι τελικά θα επαληθευθούν, είτε μετά τον Α ΠΠ, είτε μετά το κραχ του 1929, είτε ακόμα (με τη σοβιετική βία) μετά το Β ΠΠ, τελικά, κάτι η ευημερία της δεκαετίας του 50, κάτι η Χρουτσοφική ομολογία των σταλινικών εγκλημάτων, κάτι η κτηνώδης σοβιετική εισβολή στην Ουγγαρία το 1956, κατέδειξαν την οικονομική και ηθική αποτυχία του μαρξισμού βυθίζοντάς τους σε αμήχανη απόγνωση.
Επιθυμώντας λοιπόν οι αριστεροί διανοητές να βρουν μια σανίδα σωτηρίας για το μαρξιστικό ιδεολόγημά τους, εφηύραν τον σκεπτικισμό ως θεωρητικό τους όπλο απέναντι στη Δύση. Κάτι δηλαδή σαν μια αναβιωτική εκδοχή των σπερμάτων της ηθικής διάστασης (πέραν της οικονομικής) του μαρξισμού που άρχισε μεσοπολεμικά με τη λεγόμενη «σχολή της Φρανκφούρτης».
Φθάσαμε έτσι στις κατεδαφιστικές αντιλήψεις της μετανεωτερικότητας από τους ακραίους αριστερούς ως εναλλακτική θέση τόσο απέναντι στη θεωρητική και πρακτική αποτυχία του μαρξισμού (που συνετρίβη τελικά παταγωδώς το 1989), όσο και απέναντι στον ακμάζοντα φιλελεύθερο καπιταλισμό.
Μέσα στη μετανεωτερικότητα βρήκαν καταφύγιο και επωαστήριο ποικίλα κινήματα σαν αυτά του φεμινισμού, γουοκισμού, αντισιωνισμού, συμπερίληψης, ισλαμοανεκτικότητας, κλπ. Ενώ πρεσβεύουν (δήθεν) τον προοδευτισμό, ο φανατισμός τους, η μνησικακία τους και η στρεβλή (και πονηρή) ανάγνωση της ιστορίας δεν τους κάνει τίποτα περισσότερο από ολετήρες της δημοκρατίας.
Γιώργος Χώτος, Οκτώβριος 2024