Χαμένοι μέσα στην ανωνυμία ανά τους αιώνες, εκατόμβες νεκρών στρατιωτών και αμέτρητες μυρμηγκιές καθημερινών ανθρώπων του μόχθου έγραψαν την ιστορία που επιτομικά και καταχρηστικά μνημονεύεται ως γεγονότα αποδιδόμενα μόνο στους ηγέτες και στους φωστήρες του πνεύματος και της τέχνης.
Μόνο σε μνημεία αγνώστου στρατιώτη, επιτύμβιες στήλες και ενίοτε μεγάλες μνημειακές πλάκες με ονόματα (και αυτά «αόρατα» μέσ’ το πλήθος τους) τους επιφυλάσσεται μια κάποια επώνυμη αναφορά.
Ας φανταστούμε όλους αυτούς τους ταπεινούς ανθρώπους που έδρασαν μαζικά υπακούοντας σε νόμους, διαταγές, παραγωγικές οδηγίες και επιταγές της θρησκείας τους, να είχαν φιλοσοφήσει τη ζωή κατά τις ιδέες και τα γραφόμενα των μεγάλων στοχαστών και να έθεταν ως κύριο σκοπό της ζωής τους την ανύψωση του «εγώ» τους, την κατάκτηση της υψηλοφροσύνης, την υψιπέτεια του πνεύματός των, την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς των και γενικά όλα αυτά που συνιστούν το δρόμο για την αυτοπραγμάτωσή τους σε υψηλό και ηθικό διανοητικό επίπεδο. Όχι στρατοί δεν θα υπήρχαν ή εργάτες για τις βαριές και χειρωνακτικές δουλειές, αλλά ούτε καν απλοί εργαζόμενοι αφιερωμένοι στη ρουτίνα του εργασιακού μόχθου.
Και αιτία γι’ αυτό θα ήταν η εκτροπή τους από τη συγκέντρωση στην εργασία τους λόγω της αυστηρής τήρησης των κανόνων του ρεμβασμού προκειμένου να έλθει η έμπνευση για την αμφισβήτηση του απτού χάριν του αόρατου ιδεατού και όλων αυτών που συγκροτούν την πνευματικότητα.
Τα μεγάλα έργα που απετέλεσαν τους φάρους του πολιτισμού ανά τους αιώνες, μπορεί μεν να μην τα εμπνεύσθηκαν χειρώνακτες βιοπαλαιστές, αλλά σ’ αυτούς στηρίχθηκαν οι σχεδιαστές τους για να εξασφαλίσουν την καθημερινή τους επιβίωση ως βάση εξόρμησης για τις ανώτερες διανοητικές διαδρομές τους.
Υπό το πρίσμα της παραπάνω θεώρησης, πρέπον και σώφρον θα ήταν οι φλογισμένοι φιλόσοφοι που αναστατώνουν την ψυχή και το λογισμό με διεγερτικές παροτρύνσεις για αφύπνιση του ανθρώπου, αποτίναξη των συντηρητικών ιδεών του, καταβαράθρωση των συμβόλων και των ιερών και απελευθέρωση από συμβάσεις, να μαζευτούν σε πιο ταπεινές ατραπούς και να καταχωνιάσουν την εντυπωσιοθηρική τους ανευθυνότητα.
Αν ήταν χειρώνακτες βιοπαλαιστές και είχαν τις ίδιες ιδέες, τότε και μόνο τότε θα τους άξιζε, όχι μόνο η προσοχή των πολλών αλλά και η ηγεσία για ένα κίνημα πρωτοφανούς κοινωνικής ανύψωσης.
Ο άνθρωπος χρειάζεται τη σιγουριά της καθημερινής ρουτίνας διότι μόνο έτσι η φύση εξημερώνεται για να τον συντηρεί στο διηνεκές. Χρειάζεται μια υπερβατική Αρχή που να δίνει νόημα στην ύπαρξή του και να του αντισταθμίζει την απόγνωση της γνώσης του θανάτου. Χρειάζεται αρκετή κατάπνιξη του «εγώ» του προκειμένου να εναρμονιστεί σε σύνολα οικογένειας, πόλης, κράτους και πάνω απ’ όλα έθνους προκειμένου να έχει ψυχικό αγκυροβόλιο.
Το να ξεσηκώνουμε τα μυαλά των ανθρώπων με μεγαλοστομίες αυτόνομης δύναμης, απελευθερωμένης από κανόνες και συμβιβασμούς, παρά την πρόσκαιρη ευφορία που μπορεί να νιώσουν αυτοί που νόμισαν ότι κατανόησαν κάποια κρυμμένη (για τη μέχρι τότε ζωή τους) σοφία, τελικά, όταν ξεφουσκώσει ο ενθουσιασμός, θα νιώσουν ανεμοσκορπισμένοι, έχοντας ξεμάθει να αντέχουν την πορεία στο κακοτράχαλο μονοπάτι της πραγματικής ζωής.
Γιώργος Χώτος, Νοέμβριος 2024