Κοιτώντας πίσω, στην ιστορία δηλαδή, χωρίς παρωπίδες ή χρωματιστά ιδεοληπτικά πνευματογυάλια, το ψύχραιμο και ανοικτό σε εξηγήσεις μυαλό θα κάνει κάποιες αντικειμενικές παρατηρήσεις και θα φτάσει σε συμπεράσματα η αλήθεια των οποίων, πέρα από την προσωπική ικανοποίηση (και κατά περίπτωση ανακούφιση), μπορεί να σταθεί και ως λυσάρι ερμηνείας του σήμερα αφενός και ρεαλιστικών μελλοντικών προβλέψεων αφετέρου.
Θα θίξω λοιπόν εδώ το φαινόμενο των ισχυρών ηγετών που σύρουν έθνη και κράτη στο δρόμο που έχουν αποφασίσει (οι ηγέτες) να χαράξουν, συστρατεύοντάς τα είτε ως ελεύθερη, είτε ως αναγκαστική επιλογή. Τεράστιο θέμα βεβαίως και δεν κομπάζω ότι κάνω μια εξαντλητική θεώρηση, αλλά αντίθετα μια ψηλάφηση προκειμένου να προβληματίσω και οργανώσω αδέσποτες σκέψεις.
Οι μεγάλοι ηγέτες εκπροσωπούν φυσικά μεγάλα κράτη και επωμίζονται τεράστιες ευθύνες. Καθορίζουν τις τύχες του κόσμου και η ισχύς τους απορρέει και εκπέμπεται όχι μόνο από το σφρίγος του κράτους τους, αλλά και από την ψυχολογική προβολή της προσωπικότητάς των σε ομοεθνείς και αλλοεθνείς.
Μια τέτοια, έστω και παράδοξη κατά κάποιο τρόπο, περίπτωση είναι και η επερχόμενη προεδρία Τραμπ που δημιουργεί αναταράξεις ανησυχιών ανάμικτων με ελπίδες παντού στην οικουμένη, επιβεβαιώνοντας με τον πλέον κραυγαλέο τρόπο την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Η ακτινοβολία των μεγάλων ηγετών γίνεται τόσο εντονότερη όσο η μακροχρόνια απουσία ανάλογων συναδέλφων τους σε άλλα κράτη (προεξαρχόντως συμμαχικών) έχει επιφέρει χαλαρότητα, απορρύθμιση και έλλειψη σκοπού στους απυξίδωτους λαούς τους.
Το μεγάλο Δυτικό «χωριό», ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού, μετά την οργιαστική ανάπτυξη και ευημερία που ακολούθησε το Β ΠΠ και τις μεγάλες προσωπικότητες ηγετών τιμονιέρηδων της εμβέλειας των π.χ. Τσώρτσιλ, Ντε Γκωλ, Μπραντ, Τρούμαν, Αϊζενχάουερ, Κένεντι, Τζόνσον, Νίξον, Ρήγκαν και Θάτσερ περιέπεσε σε ένα πνευματικό κατά βάση κώμα, τα όποια σπασμωδικά τινάγματα του οποίου ενδιαμέσως πολύ υπολείπονταν από το να θεωρηθούν ανάνηψη.
Η Δύση από το 1990 και μετά έχασε τον αυτοσεβασμό της, την εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της, τη φιλοπατρία της, το φαντασιακό της φάρο ως εκροσωπούσα το «καλό» και περιέπεσε στην αυτοφαγία των σαρκών της νομίζοντας ότι κομψαίνει, ενώ στην πραγματικότητα αυτό-ακρωτηριζόταν. Διόλου παράξενο λοιπόν που ακόμα και μετά την κατάρρευση του παραδοσιακού εχθρικού της σοβιετικού μπλοκ, κοσμοϊστορική καμπή την οποία δεν μπόρεσε να εκμεταλλευθεί για να ηγεμονεύσει παγκοσμίως, αναδύθηκαν ανεξέλεγκτα πλήθος αντιδημοκρατικών ή σκοταδιστικών φιλόδοξων δυνάμεων, από το πολιτικό ισλάμ, μέχρι τη Β. Κορέα και την Κίνα, ενώ συνάμα η αρχικώς παραπαίουσα Ρωσία ανέκτησε τις δυνάμεις της. Ολοι αυτοί οι νέοι παγκόσμιοι «παίκτες» επέπεσαν στην ακυβέρνητη εν πολλοίς Δύση η οποία ζαλισμένη από τις εξελίξεις σύρεται από τα γεγονότα χωρίς να τα δημιουργεί.
Η έλλειψη ενός ακτινοβόλου δυτικού ηγέτη που θα δρούσε ως ηνίοχος του δυτικού άρματος σε μια ξεκάθαρη πορεία δυναμισμού και ευημερίας, με τείχος προστασίας από παντός είδους επιβουλές, έγινε κάτι παραπάνω από αισθητή τα τελευταία 35 χρόνια, αφήνοντας τις ζαλισμένες κοινωνίες έρμεα ανεύθυνων ιδεοληψιών σαν την οικοφοβία, τον δικαιωματισμό, τη woke και τον ξεπεσμένο διεθνισμό. Μέσα τους οι δυτικοί λαοί, όσο κι αν επιπολαίως νομίζουν ότι σπάνε δεσμά, νιώθουν το κενό της έλλειψης ενός στιβαρού ηγέτη που θα νοικοκυρέψει το σπίτι τους που αφέθηκε να βρωμίσει, μια και οι ίδιοι έχουν χάσει την όρεξή τους για δουλειά, και θα τους οργανώσει σε αρμονικά σύνολα.
Το τεράστιο κενό ηγεσίας που ταλανίζει τη Δύση φιλοδοξεί να γεμίσει ο Τραμπ (όση ιδιορρυθμία κι αν τον χαρακτηρίζει) και οι νοητικές κεραίες όλων, φίλων και εχθρών (π.χ. Πούτιν), έλαβαν το μήνυμα και ήδη χωρίς να ‘χει κάνει τίποτα όλοι ετοιμάζονται με φόβους ή ελπίδες. Και ναι μεν οι καιροί δημιούργησαν το φαινόμενο Τραμπ, όμως μένει να δειχθεί αν ο Τραμπ μπορέσει να δημιουργήσει τους καιρούς.
Γιώργος Χώτος, Δεκέμβριος 2024